Bolonjski sistem je smišljen sa ciljem da integriše evropske zemlje i postavi standard visokoškolskom obrazovanju među zemljama potpisnicama Bolonjske deklaracije.
Ovaj sistem uveden je u Srbiji zvanično 2005. godine, i od tad napravio je totalnu pometnju među studentima koji su upisani na studije prethodnih godina, a iste nisu završili.
Za studente upisane prije 2006. godine uvrežen je jedan, pomalo uvredljiv izraz, “vječiti studenti”. Naime, prije uvođenja Bolonjskog sistema, oni su imali na raspolaganju “neograničeno” vrijeme da diplomiraju, ali novi sistem uveo je novo pravilo.
Srbija je Bolonjsku deklaraciju potpisala, prije svega, da bi riješila problem zvani “vječiti studenti”. Studenti su prije uvođenja Bolonje u 45% slučajeva napuštali studije, a najviše obnavljanja godine bilo je na drugoj godini.
Uvođenjem Deklaracije nadali su se studijama koje će biti oslobođene obimne, nepotrebne i zastarjele literature, i tekstovima koji će biti pažljivije izabrani za određenu sferu studija. To im je donekle ostvareno, ali morali su da “plate cijenu”.
Rok za završetak studija po bolonji
Koliko godina može da se studira po bolonji? Studiranje po bolonji u Srbiji traje duplo od trajanja studijskog programa. Dakle, ako vaše studije traju četiri godine, rok za završetak studija je osam godina.
S obzirom na to da je Bolonjska deklaracija tekst o dvije strane, ne postoje precizna pravila studiranja po bolonji.
Podatak o roku završetka ne postoji u Bolonjskoj deklaraciji, već je ovo usklađivanje i standardizovanje koje je pomenuto u Deklaraciji kao uslov za ispunjenje bolonje. Standard koji treba da se ispuni nije propisan Deklaracijom, već je to prećutno i spontano kopiranje sistema na evropskim fakultetima.
Ono što buni mnoge studente je, šta ako im je ostao jedan ispit, a prinuđeni su da upišu i 9. godinu studija?
Privatni fakulteti
Portal Espresso kontaktirao je Univerzitet Singidunum kako bi provjerili kakvo pravilo važi za rok završetka studija na nekom od njihovih studijskih programa.
– Rok za završetak studija na nekom od studijskih programa Univerziteta Singidunum je duplo od dužine osnovnih studija. Kako je većina naših programa četvorogodišnji, to bi značilo da studenti imaju rok od 8 godina da završe svoje studije. Osim na studijama Farmacije koji traje pet godina, te se studenti imaju rok od 10 godina, rekli su sa Univerizeta Singidunum.
Međutim, ovo nije kraj za studente koji su iz različitih razloga bili spriječeni da svoje studije na vrijeme privedu kraju, te su nam sa ovog privatnog Univerziteta objasnili koja bi bila mogućnost za one koji ne žele da odustaju od svojih studija.
– Za sve studente koji ne ispoštuju rok koji je propisan prema pravilima naše visokoškolske ustanove, opcija koja preostaje je da krenu iz početka na program koji su studirali, i da im tom prilikom budu priznati svi položeni ispiti, na taj način se oni tretuiraju kao studenti koji se prbacuju sa nekog drugog fakulteta, objasnili su sagovornici sa ovog Univerziteta.
Državni fakulteteti
Na državnim Univerzitetima zvanično pravilo važi isto kao na privatnim, rok je dupolo duži od trajanja studijskog programa. Međutim, na fakultetima pojedinačno je ostavljeno da ovo pravilo preciznije i detaljnije sprovode.
Na primjer, u zvaničnom pravilniku osvnovnih akademskih studija Fakulteta Političkih nauka student ima pravo za od Faulteta zatraži produžetak studija poslije isteka roka, ukoliko ispunjava određene kriterijume.
Na sajtu Fakulteta Organizacionih nauka navedeno je da se molbom može odobriti produžetak statusa studenta, i to do 12 godina, to jest trostrukog trajanja osnovnih akademskih studija.
Na Ekonomskom fakultetu u Subotici, Univerziteta u Novom Sadu na primjer, važi drugačije pravilo. Fakultet će odobriti produžetak studija za dva semestra, ukoliko student ispunjavam navedene kriterijume.
Studenti iz “starog programa”
Stari studenti pokrenuli su peticiju u kojoj traže novo produženje roka za okončanje studija za godinu dana, pošto po aktuelnom zakonu treba da diplomiraju do 30. septembra.
To se odnosi na studente osnovnih, magistarskih i starih doktorskih studija koji su upisani do 10. septembra 2005, dok oni koji su upisani po starim propisima na integrisane studije iz polja medicinskih nauka imaju rok da okončaju studije do kraja školske 2022/23. godine.
Od njih se zahtijeva da se prebace na studije po programu usklađenom sa bolonjskom reformom, ili da zavše studije do 30. septembra ove godine.
Kako su za jedan list objasnili iz grupe „Stari studenti zajedno do cilja“, prelazak na nove studijske programe bio najnepovoljnije rješenje za studente, te da bi takvu zamisao bilo teško sprovesti u djelo.
– Fakulteti nemaju mjesta ni za redovno upisane studente, a zamislite još i mi da dođemo. Mi smo već položili neke ispite koje mlade kolege polažu na master studijama. Da ne pričamo da je većina novih ispita nastala tako što su naše preobimne ispite podijelili na nekoliko manjih i dali im drugi naziv. Profesori su isti ili su sada tu njihovi nekadašnji asistenti koji su odlično upućeni u sve, jer su i sami većinom završili studije po starom programu, objasnili su iz pomenute grupe.