Meksiko je zemlja koja je po mnogo čemu gigant. Po površini je na poziciji broj 13, a po broju stanovnika 11. država svijeta. Nama je najpoznatija po telenovelama koje su krajem prošlog, i početkom ovog vijeka dominirale našim TV ekranima.
No, kroz gledanje tih telenovela nismo imali priliku da upoznamo meksičko društvo kakvo je ono u suštini, te su tako junaci u njima rijetko pohađali škole, stvarajući sliku da školstvo u Meksiku i ne postoji.
Ovaj tekst je nastao u neformalnom razgovoru sa Salvadorom, 23-godišnjim mladićem, koji će nam kroz svoju ličnu priču pokušati približiti meksički obrazovni sistem.
Obrazovni ciklus jednog meksičkog djeteta počinje sa 6, odnosno sa 4 godine. Naime, sa šest godina djeca kreću u osnovnu školu koja traje 6 godina i završavaju je sa svojih 12 ili 13 godina. No, neka djeca počinju obrazovni ciklus i ranije, sa svoje četiri godine, kada se upisuju u predškolske ustanove, koje su uglavnom u privatnom vlasništvu, i mogu ih priuštiti samo imućnije porodice.
Srednju školu započinje nakon završetka osnovne, i ona traje tri godine. Tek u ovom uzrastu izučavate predmete poput fizike, hemije ili svjetske istorije. Nakon završetka srednje škole mnogi mladi napuštaju dalje školovanje, u svojoj 16-oj godini.
Ipak, u urbanim centrima mladi najčešće nastavljaju svoje dalje školovanje koje bi se moglo nazvati nastavkom srednje škole, a naziva se preparatoria. Za sada ovaj ciklus obrazovanja nije obavezan, iako federalna vlada nastoji posljednjih godina reformisati cjelokupni obrazovni sistem. Zavisno na kojoj instituciji upišete ovaj obrazovni ciklus, zavisi i njegovo trajanje. Naime, preparatoria u javnim školama traje tri, a u privatnim školama dvije godine. Nakon toga svoje obrazovanje, sa svojih 18, odnosno 19 godina, možete nastaviti na javnim ili privatnim univerzitetima.
Obrazovni sistem je jako birokratski za univerzitetske studente. Da bi pristupili polaganju prijemnog ispita potrebna vam je ogromna papirologija, ali i već na ovoj početnoj fazi vašeg studentskog života suočeni ste sa visokim taksama koje morate plaćati univerzitetima.
Da bi položili prijemni ispit na javnom univerzitetu u Meksiku, aplikanti moraju položiti tri vrste ispita:
- Test opšteg znanja
- Test psihološke spremnosti
- Test sa 190 pitanja koje je pripremila institucija za koju aplicirate.
Ukoliko aplikant uspije da ostvari između 70-80% od maksimalnog broja bodova, budući student pristupa medicinskom pregledu, koji ima dvostruku funkciju. Naime, prvenstveno kako bi se ustanovilo da li je student sposoban za studije, te kako bi država imala uvid u ukupnu zdravstvenu sliku studentske populacije.
Kada uspijete da se domognete univerzitetske ustanove, pred vama je opet birokratija i plaćanje. Naime, da bi studirali, treba da platite školarinu koja iznosi oko 700 američkih dolara. Početkom godine, univerziteti takođe objavljuju i pozive na stipendiranje od strane vlade, na koje možete konkurisati, ali je konkurencija velika, jer dosta studenata živi u jako lošim uslovima. Javni univerziteti nude jako dobre studijske programe, ali su ove institucije jako birokratske, sa jako lošom administracijom. Na pojedine studijske programe se studenti rijetko odlučuju, upravo zbog ogromne administracije. Takav slučaj je recimo sa Poslovnom administracijom.
No, stvari koje sam naveo su vezane za javne univerzitete. Na privatnim je situacija drugačija. Birokratija skoro da ne postoji, ali su školarine znatno više. Samo za polaganje prijemnog ispita treba izdvojiti 500 američkih dolara.
Na privatnim univerzitetima često imate dvojezične programe, na španskom i engleskom jeziku. A većina univerziteta ima ugovorene i prakse sa velikim korporacijama tokom trajanja studija, ili nakon njihovog završetka.
(Nikola Kandić / STUDOMAT.ba)