Konstrukt emocionalna inteligencija (EI) u psihološkoj literaturi pojavio se 1990. godine u publikaciji P. Saloveya (Yale univerzitet) i J.D.Mayera (New Hempshire univerzitet).
Oni su definirali emocionalnu inteligenciju kao “sposobnost praćenja svojih i tuđih osjećanja i emocija i upotreba tih informacija u razmišljanju i ponašanju.”
GLEDAJ STUDOMAT.TV
TVoj vodič kroz studentski život!
Daniel Goleman (Harvard univerzitet) 1995. godine objavljuje knjigu naslovljenu “Emocionalna inteligencija”. Njegova knjiga postaje bestseler, te konstrukt, pojam emocionalne inteligencije postaje široko popularan još koncem XX stoljeća.
Jedan od najpoznatijih modela EI je upravo onaj koji su 1990. objavili Salovey i Mayer. U okviru istog EI se uokviruje trodimenzionalno i to kao:
- procjena izražavanja emocija kod sebe i kod drugih osoba,
- regulacija vlastitih emocija kao i regulacija emocija drugih osoba,
- upotreba emocija u adaptivne svrhe.
Jasno je da u gore pomenutim procesima postoje jasne individualne razlike.
U procjeni izražavanja emocija kod sebe i kod drugih od značaja su dvije kategorije faktora: verbalni (prevashodno jasnoća i razumljivost verbalnog iskaza) i neverbalni (mimika, govor tijela). Jasno je da subjekti koji brže i lakše uočavaju vlastite i tuđe emocije mogu te emocije uspješnije izražavati u susretu sa drugim osobama. Za socijalno funkcioniranje je nužna barem minimalna kompetentnost u pomenutim vještinama.
Regulacija vlastitih emocija kao i emocija drugih. Subjekat o vlastitim emocijama može imati različita iskustva. Ovo mu omogućava izgradnju vlastitih konstrukata o svojim raspoloženjima povezujući ih sa različitim aktivnostima, osobama, okolnostima. Tako nastojeći da zadrži pozitivna iskustva osoba sa dovoljno visokom EI će birati kontekst u kojem je i ranije doživljavala pozitivne emocije. Iskustvom i odabirom će širiti lepezu pozitivnih vlastitih involviranja u životu kao potencijalne izvore dobrog raspoloženja. U ovom kontekstu razlikuju se trenutna regulacija emocija i dugoročni regulatorni stil osobe.
Sa druge strane, regulacija emocija kod drugih ljudi odnosi se na subjektovu vještinu amplifikacije pozitivnih osjećanja i repariranje negativnih. Ovo je od osobitog značaja u npr. rukovodstvu, kako je adekvatnost EI menadžmenta direktno proporcionalna zadovoljstvu i radnoj učinkovitosti uposlenika. U negativnom obliku ova regulacija može podstaći nezadovoljstvo, agresivitet i druge oblike negativnog emocionalnog reagovanja.
Kratko obrazloženje stavki ad a) i ad b) već samo po sebi otvara perspektivnu razumijevanja značaja emocionalne inteligencije u adaptivne svrhe.
Emocionalna inteligencija može se mjeriti različitim testovima od kojih su na našem podneblju najčešće upotrebljavani:
- Upitnik emocionalne kompetentnosti UEK – 45
- Upitnik emocionalne kompetentnosti UEK – 15
- Upitnik emocionalne regulacije i kontrole UERK